acı, tatlı, ekşi ve tuzludan sonra gelen ve milli eğitim bakanlığının ders müfredatına koyması gereken fakat inatla koymadığı beşinci temel tattır. kelime anlamı "hoş tat" ya da "tarif edilemeyen hoş tat"tır. kökeni japoncadır. umami tadı domateste, soya sosunda, süt ve süt ürünlerinin çoğunda, et, balık ve tavukta, özellikle de anne sütünde vb. bolca bulunur. ülkemizde umami tadını en çok algılayabileceğimiz besin domates salçasıdır (şimdi ekmeğin arasına ne güzel sürülürdü xd).
1908 yılında o zamanların tokyo üniversitesindeki profesörü kikunae ikeda "yudofu" yemeğinin içinde bulunan deniz yosunu "kombu"dan yapılan çorbaların farklı bir tadı olduğunu fark etmiş. bu tadın "glutamat" ya da tam adıyla "monosodyum glutamat" adı verilen bir amino asitten kaynaklandığını keşfeden ıkeda, bu garip ama hoş gelen tada "umami" adını vermiş. 1909 yılında bu buluşun patentini aldıktan sonra japon kimyager saburosuke suzuki ile anlaşma yapmış ve ilk umami çeşnisi olan "aji-no-moto"yu üretmiş. "aji no moto"nun kelime anlamı "lezzetin özü"dür. (bizim mutfakın hisselerini geçtiğimiz 2017 yılında satın alan ajinomoto şirketinin adı da buradan gelmektedir.) 1985 yılında ise umami artık "beşinci temel tat" olarak literatüre geçmiştir.