ey uykuseverler, karşınızda dünyanın en mantıksız olayı duruyor: çok fazlı uyku.
sanayi, devrimi sonrası işçilerden daha fazla verim almak isteyen sayın köle sahiplerinin düşündüğü söylenen bu sistemin amacı ayakta geçirilen sürenin efektif şekilde arttırılmasıdır. izlenilen mantık şudur: insanın beyin aktivitelerinin motor sinirlerin elden bırakıldığı nnrem uykusu seviyesini olabildiğince hızlı geçip rem uykusunu alması, ve temel uykusunu almış bu insanın zamanı gelince tekrar remden olabildiğince hızlı ayrılarak çalışmaya tekrar hazır olmasıdır. insanların monophasic yani tekil uyku düzeni 24 saatin yaklaşık 8 saatini uykuya ayrarak 16 saatlik uyanık kalma süresi sağlar. fakat belli etkinlikler, sıradışı birkaç olay dahi bu düzeni bozup bireyin uykusuz ve odağı dağılmış halde zaman geçirmesi demektir. kısacası monophasic uykuya etkiyen bir gece partisi, gecenin ortasında ortaya çıkan bir mevzu falan tepetaklak eder adamı.
uyku rutinleri genellikle insanın biyolojik saatinin yemek yeme prensibi üzerinden ayarlanmaya çalışılır. aç kalırsın, gecenin ileri saatlerinde yapılan atıştırma biyolojik saatini ayarlar falan işte.
peki polyphasic uyku sistemleri nelerdir? neden sosyal insana terstir? uyku denen şeyi geldiği gibi eda eden, uykuya aşık insanların sorduğu gibi: "uyku denilen güzelim şeyle neden böyle oynanır?"
cevap verimde yatıyor. diğer insanlardan daha fazla zamanınız olması sizi onlardan daha önde kılabilir. polyphasic sistemlerin asıl amacı az uyumak değildir bu yüzden. asıl amaç konsantre olunabilen, verimli çalışılabilinen süreyi maksimuma çıkartmaktır. bunu genellikle astronotlar, askerler kullanır yani. bir de tez yazma derdine düşmüş insanlar...
uberman: gün içerisine eşit aralıklarla dağılmış 6 adet 20'şer dakikalık power nap'ten (power nap:ultra kestirme tekniği. ihtiyacınız olan uykunun bir kısmını kısa sürelerle almanıza olanak tanıyor.) ibarettir. ismi almanca "üstinsan" anlamına gelen "ubermensch"ten geliyor. uykunun güne oranı sadece %8.33. 4 saatte bir 20 dakikalık uyku ile geçen günlerden bahsediyorum... 2 saat uykuya karşılık gününüzün 22 saatini kullanıma açmış oluyorsunuz.
dymaxion: uberman'den tek farkı günde uyku sayısının 4'e indirip sürelerini 30'ar dakikaya çekmesi. yine 22 saat uyanık geçirilebiliyor bu sistemle.
everyman: uyku süresini 4-4.5 saate çekiyor. 3 saatlik tek uyku ve günün geri kalanına eşit dağılmış 3 adet 20'şer dakikalık power nap.
bunun gibi daha birçok sistem var. ama dediğim gibi, ortaya çıkan durumlar feci. arkadaşlarınızla bir yere gittiğinizde 4 saatte bir aldığınız 20 dakikalık uyku denk gelince yapacak bir şey olmuyor, bir yere kıvrılıveriyorsunuz çünkü o 20 dakikayı atlamak imkansız. tepetaklak olursunuz, sistem bir geri teper düzelemezsiniz mazallah.
çoğu kişi tarafından everyman'in tercih edildiğini de sözlerime ekleyeyim.
iyi uykular.