valve

boyblue
1996 yılında vaşington'da gabe newell ve mike harrington tarafından kurulan bir oyun geliştiricisi-video oyunu yapımcısı şirkettir. 1998'de ilk video oyunları olan half-life'ı piyasaya sürerek büyük sükse yapmıştır., o dönemde elini bir bilgisayara sürmüş çoğu kişinin hayatına bir şekilde dokunmuşlardır. bu başarının ardından team fortress oyununu piyasaya süren şirket, 1999-2000 yıllarında bir half-life modu olan counter-strike'ın ortaya çıkmasıyla adını iyice duyurmuş, o dönem internet cafe'lere ve evlere giren her bir bilgisayarda yer almaya başlayan dev bir şirket olma yolunda dört nala ilerlemeye başlamıştır.

half-life: opposing force ve half-life: blue shift adında iki spinoff oyunuyla half-life evrenini genişletmeye devam eden valve, 2003 yılında bir dijital oyun dağıtım plaftormu olan steam'i kurarak oyun endüstrisini bu sefer en kökünden değiştirmiş ve gamestop gibi mağazaların ekmeğine kan doğrayarak dağıtım piyasasını da tamamen değiştirmeyi başarmıştır. bundan sonra oyun endüstrisi konsollar ve kutu oyunlarından ibaret olmayacak, oyunlar internetten dijital olarak kişisel bilgisayarlara dağıtılacaktır. sony, sega ve nintendo'nun hâkim olduğu pastanın bir kısmı artık gaben'ın da ellerindedir.

çok geçmeden source adını verdiği fizik motorunu geliştirmeye başlayan valve, oyun endüstrisinin daha önce görmediği bir kalitede olan bu fizik motoruyla half-life 2'yi ve counter-strike: source'u piyasaya sürer. half-life 2 büyük bir başarı olmuş ancak cs: source, cs hayranları tarafından pek de kabul görmemiştir. yoluna devam eden valve, ilerleyen yıllarda portal, team fortress 2 ve left 4 dead gibi yeni oyunları piyasaya sürerek daha geniş bir oyuncu kitlesini kendisine çekmeyi başarır. yıllar birbirini kovalamakta, steam platformu hızını alamayan bir tren lokomotifi gibi gümbür gümbür ilerlemektedir. artık pek çok oyun yapımcısı oyunlarını valve'ın platformu üzerinden yayınlamakta ve milyonlarca pc kullanıcısına erişebilmek için gaben'a da %30'lara varan bir sakal bırakmaktadır. 2010'lu yıllara gelindiğinde valve artık milyarlarca dolar gelir elde eden bir şirket hâline gelmiştir.

şirketin büyüyen emellerinin arasında counter-strike: global offensive de köhnemiş counter-strike 1.6 sürümüne takılı kalmış profesyonel cs camiasını moden çağın nimetleriyle süslü bir counter-strike oyununa çekme girişimi olarak piyasaya sürülür. bug'larla dolu, rezil olaylarla dolu bir geliştirme süreci yaşansa da bu girişim birkaç yıl içerisinde counter-strike'ın en büyük e-spor oyunlarından biri hâline gelmesini sağlar.

valve bir ara bu oyunda "dinamik fiyatlama" sistemini dener. deneye göre oyunlardaki çeşitli silahların oyun içindeki paraya göre belirlenen fiyatları, o hafta oyuncuların hangi silahları en fazla sayıda satın aldığına göre arz-talep dengesine göre tekrar belirlenecektir. tahmin edebileceğiniz üzere bu deney çok pis ters teper. oyunun en güçlü silahlarından olan bir tabanca 7000 dolar iken bir başka tabanca 1 dolardır. bu deney kısa süre içerisinde son bulur ancak bu deneyden sonra gaben'ın kafasında bir ampul yandığından mıdır bilinmez, valve'ın 13 ağustos 2013'te yayınladığı arms deal update'inde oyun kökten değişir. valve, silahlara giydirilebilen tasarımlar olan skin'leri eklemiş, bu oyun içi eşyaların oyuncular arasında al-sat yapılabildiği bir sistem geliştirmiştir. artık counter-strike ergenlerin birbirilerini vurduğu bir oyun olmaktan çıkıp bir ekonomi olmuştur. silahların oyun içi fiyatları küçük istisnalar hariç aynı olsa da popüler bir silaha istediğiniz skin'i giydirmek, o hafta düşürdüğünüz kasalarla kumar oynamanıza ya da oynayanların kasalardan çıkardığı skin'leri koyduğu pazardan parayla satın almanıza bağlıdır. bu sistem, valve'a gelen para musluğunu ardına kadar açmıştır. satışlardan alınan komisyon ve fiyat değişimleri arasında valve, scrooge mcduck misali para içinde yüzmeye başlar. aynı yılda çıkan dota 2 ise moba pastasını league of legends'a kaptıracak olsa da en saygı duyulan strateji oyunlarından biri olacaktır.

para içinde yüzen valve, şirket içinde projeler geliştirse de seneler boyunca oyun çıkarmaz. bu yıllar içerisinde half-life 3 dedikoduları artık bir efsaneye dönüşür, valve'ın o oyunu asla çıkarmaması ve duyuracağı tarihte internette taş üzerinde taş kalmayacağı gerçeği her dilde bahsedilir... bu esnada valve, steam'i bir ev konsolu formatında salonlara sokmaya çalışsa da başarılı olamaz, ardından 2015'te steam üzerinden dağıtılan oyunlar için evrensel bir kontrolcü girişimi olan steam controller piyasaya sürülür, ancak o da kabul görmez. valve adeta oyun çıkarmayı unutan ve başarısız konsol girişimleri ile anılan bir şirket hâline gelmiştir. ancak pandemi ile anılan 2020 geldiğinde valve, half-life ismini raflardan indirir, tozuna üfler ve sanal gerçeklik başlıklarına yönelik olarak geliştirdiği half-life: alyx'i duyurur. bir half-life 3 olmasa da bu oyun, valve'ın yıllardır içinde biriktirdiği, geliştirdiği uzaylı teknolojilerin şovudur adeta. çünkü bu oyun valve'ın source 2 fizik motoru ile geliştirilmiştir. valve geliştiricileri yıllar içerisinde yansımaları, sıvıların hareketlerini ve pek çok benzer detayı bilgisayarlara büyük işlem güçleri yüklemeden hesaplamayı keşfetmiş, source 2'yi source'un eksikliklerinin üzeirne koyan bir motor olarak hazırlamıştır. o senelerde optimizasyon nedir bilmeyen diğer stüdyoların ipini koparıp 500gb depolama, 32gb bellek, en iyisinden işlemci ve 12gb vram'li gpu isteyen oyunlarını utançtan yerin dibine sokacak optimizasyonlar source 2'de yer almaktadır.

bu arada valve, önceki konsol ve oyun kolu geliştirme deneyimlerinden aldığı dersler ışığında (ve belki de nintendo switch'ten de ilham alarak) geliştirdiği bir ürünle piyasaya süprizin gerçeğini yapar: steam deck. valve önceki başarısızlıklardan ilham alıp bu cihazı piyasaya sürdükten sonra pek çok pc üreticisi bu ürünün muadillerini üretme ihtiyacı hissder. steam oyunlarını çalıştırabilen bir el konsolu büyük rağbet görmüştür, kısacası. valve iki başarısızlığını alıp derslerinden büyük başarılar çıkarabilecek bir firma olduğunu bir kez daha kanıtlamıştır.

2 yıl sonra, 2023'te counter-strike: global offensive'in source 2'ye uyarlanacağı haberleri doğrulanır, valve counter-strike camiasını unutamayacakları bir rezilliğin içine çeker. çünkü counter-strike'ın yeni sürümü olan counter-strike 2; gerçekten taşlı, zor yollardan geçerek geliştirilir ve 20 yıllık bir oyunun alışkanlıklarına bağımlı kitlesi geçişin her bir adımında şikayet etmekte hazırdır.

ancak valve geliştiricilerinin aklında başka planlar vardır. çünkü fps oyunları ne kadar geliştirirseniz geliştirin, deneyim olarak oyuncuların internet bağlantısı ve bilgisayarlarından ayrı düşünülemez. bu da hâlihazırda 20 küsür yıllık bir oyun üzerinde çalışan valve geliştiricilerinin elini kolunu bağlayan bir faktördür. bunun karşısında valve geliştiricileri birincil şahıs nişan oyunu yerine moba-üçüncü şahıs nişan oyunu türleri arasında bir karışım olacak olan deadlock'ı geliştirmeye başlar.

şu aralar hâlâ geliştirme aşamasında olan deadlock'a gelen yorumlar göz önüne alındığında valve'ın bir kez daha turnayı gözünden vurduğu söylenebilir zira adeta bağımlılık yapan bu oyunun ileride kendi e-spor sahnesi de olacağı düşünüldüğünde e-spor endüstriside isim yapması an meselesidir. özellikle overwatch denilen çöp yangınına son darbeyi bu oyunun popülaritesinin vuracağını düşünüyorum.

valve, zekice yönetilen şirketlerin nerelere gelebildiğine dair bir örnek olarak adını oyun endüstrisine altın harflerle yazdırmış bir şirkettir, özetle.